Hoorns Byzantijns Mannenkoor: Magnifique meerstemmigheid

Zondagmiddag 16 april trad in de Protestantse kerk het Hoorns Byzantijns Mannenkoor op o.l.v. dirigent Grigori S. Sarolea. Een adembenemend mooi concert, met alleszins bijzondere Byzantijnse muziek, als vanouds georganiseerd door Stichting Classic Concerts.

Het was een grijze middag, het voorjaarsweer liet even verstek gaan, maar in de kerk hing absoluut een hemelse sfeer. Classic Concerts had namelijk voor deze middag het Hoorns Byzantijns Mannenkoor uitgenodigd om het publiek te trakteren op Slavisch-Byzantijnse gezangen. Dit koor put voor zijn repertoire uit de grootse verzameling gezangen uit de Liturgie van Johannes Chrysostomus en heeft als doel deze gezangen zo authentiek mogelijk te vertolken. Die missie is zeer zeker geslaagd afgelopen zondag. Het selecte mannen gezelschap wist op sublieme wijze het publiek te vervoeren en in gedachten mee te nemen naar de prachtige Slavisch orthodoxe kerken met hun glanzende koepels, karakteristieke iconen en mystieke rituelen. Een rituele ruil dus als het ware, waarbij de protestantse gezangen en gebruiken voor eenmaal plaatsmaakten voor gezangen uit de Byzantijnse ritus.

Het HBM is eind 1985 opgericht en staat sinds 1990 onder de artistieke leiding van dirigent Grigori Sarolea. Sinds deze getalenteerde musicus het mannenkoor dirigeert en begeleidt is het repertoire van het mannenkoor aanzienlijk uitgebreid. Sarolea is gedoopt volgens de Slavisch Byzantijnse ritus en heeft – naast vele andere muzikale vaardigheden – zijn kennis en liturgische ervaring letterlijk en figuurlijk met de paplepel ingegoten gekregen. Naast zanger, dirigent en lector is Grigori een vrijdenkende muzikant, schrijver, componist en singer-songwriter. Een multitalent in de ware zin van het woord.
Het koor zelf bestaat uit ca. 25 leden waarvan er deze middag 16 acte de présence gaven. Het gezelschap is begonnen met een klein groepje oprichters en is zo, in de loop van de tijd, voortgezet door tientallen mannen die er hun tijd, energie en passie in hebben gelegd. Op die manier is het HBM verworden tot het geweldige koor dat het nu is. Ze hebben dan ook vele uitvoeringen op hun naam staan, in de vorm van concerten en kerkdiensten. Het Zandvoortse publiek kreeg deze middag het privilege om daar ten volle van te genieten.

Om een beetje in de Paassfeer te blijven na vorig weekend (het was deze zondag immers Orthodox Pasen) zong het koor voor de pauze liederen die betrekking hadden op de lijdensweg en het sterven van Jezus, tevens kort toegelicht door de dirigent. De gezangen tijdens het eerste deel waren dan ook voornamelijk ingetogen en beheerst met voortreffelijke samenzang van de diverse koorleden. Al snel rezen de eerste klanken naar het kerkelijke dak. Rangerend van de zeer lage regionen tot en met het echt hogere segment, presenteerde het koor een subtiele, maar ook van tijd tot tijd uitbundige samenzang die menigeen kon bekoren. Het mocht dan voorjaar zijn buiten, binnen in de kerk kon men zich, ondanks de kleurrijke gele tulpen die waren neergezet, het Slavische winterlandschap zo voor de geest halen. De koorzang nam eenieder mee op een unieke muzikale en spirituele reis, zonder meer een wondermooie beleving.
Tijdens de pauze werd het publiek getrakteerd op het enthousiaste en mooie orgelspel van organist Willem Stroman. Het kon deze middag gewoonweg niet op, het melodieuze feest duurde zelfs voort onder het genot van een kopje koffie of thee.
Na de pauze lag de nadruk op het vrolijkere deel van het Paasfeest, namelijk de verrijzenis. Dit kon men in een aantal van de liederen goed terug horen; het ingetogene maakte bij deze gezangen plaats voor een meer opgewekte melodie met sneller opeenvolgende teksten. Alles uiteraard nog steeds met de HBM waardige zangkwaliteit, een absoluut genot voor het oor.
Het koor sloot de buitengewone middag af met een fantastische toegift, ingezet met een solo van dirigent Sarolea. Kippenvel en een welverdiend applaus waren het resultaat én een hang naar meer van deze bijzondere muziek.

Johan Sebastiaan Bach zei ooit:

‘Ik speel de noten zoals ze geschreven staan, maar het is God die de muziek maakt’.
Over hemels leven op aarde gesproken.