Groots en gevoelig: Openingsconcert door Heemsteeds Philharmonisch

@Roos Strating

Op een zeer druilerige en winderige zondagmiddag vond op 15 januari het traditionele Openingsconcert plaats in de Protestantse kerk, zoals vanouds georganiseerd door de Stichting Classic Concerts. Het Heemsteeds Philharmonisch Orkest had een repertoire om ‘u’ tegen te zeggen, pure verwennerij voor cultuur minnend Zandvoort.

Het weer mocht dan tegenzitten, maar het publiek was in groten getale toegestroomd om te genieten van het Openingsconcert dat steevast onderdeel uitmaakt van de klassieke concertreeks in de kerk in Zandvoort. Dit keer pakte het orkest, onder zeer deskundige leiding van dirigent Dick Verhoef, uit met Pjotr. I. Tchaikosky’s Tweede symfonie, op. 17 ‘Kleinrussische’ en na de pauze met het Celloconcert van Edward Elgar.

Piet-Heijn van Mechelen speelde een dubbelrol tijdens deze middag. Als bestuurslid van Classic Concerts mocht hij het muzikale evenement openen om vervolgens als tweede violist plaats te nemen te midden van zijn collega’s in het orkest uit Heemstede. De zaterdagmiddag ervoor hadden de orkestleden hetzelfde repertoire opgevoerd voor de bewoners van de Hartekamp, wat een uitdagende maar ook zeer dankbare exercitie bleek te zijn. Van Mechelen trok de vergelijking met een geslaagde vuurwerkproef voor de paarden op Prinsjesdag en sprak de hoop uit de uitvoering van deze zondagmiddag hetzelfde effect zou hebben op het publiek in de kerk.

En deze wens kwam volledig uit. Was het publiek nog maar net bekomen van alle weersonstuimigheid buiten, werd men bij de opening van Tchaikovsky’s ‘Kleinrussiche’ wederom overweldigd, maar dit keer door het indrukwekkende samenspel van de dirigent en orkestleden. De subtiele Andante sostenuto ging geleidelijk over in een uitbundiger Allegro vivo om vervolgens te eindigen met de mooie melodielijn waar het mee begon. Daarna volgde het Andantino marziale waarin Tchaikovsky heel geraffineerd een marstempo heeft verwerkt. Het derde deel, het Scherzo, verraste en frappeerde de luisteraar door de diverse combinatie maatsoorten, maar de Finale was de kroon op het werk.

De Russische componist toont zich in deze symfonie een ware deskundige en mag dan ook met recht een meester in de variatietechniek worden genoemd. Lieflijke momenten worden soepeltjes afgewisseld door snellere tempo’s en de melodieën vloeien moeiteloos in elkaar over. Tchaikovsky slaagde erin om invloeden uit de West-Europese klassieke muziek succesvol te verbinden met de Russische muziek. Men zou zich kunnen afvragen hoever de verbindende factor van muziek zou kunnen reiken…..

17-jarige talent op cello

Na de pauze een totaal ander muzikaal weerbeeld, namelijk het bespiegelende Celloconcert in e-minor op. 85 van Edward Elgar, die deze hoeksteen van het solo cellorepertoire componeerde in de nadagen van de Eerste Wereldoorlog. Emma Naegele, een 17-jarige virtuoos op de cello vervulde de solistenrol en scheen werkelijk als nieuwe ster aan het muzikale firmament. Betrad zij nog ietwat schuchter en voorzichtig het podium, zo professioneel en getalenteerd begeleidde zij het orkest naar bijzondere hoogte. In de gevoelige terugkerende melodielijnen ging zij vol overgave van de lage cello regionen naar de o zo fragiele flageolets en legde daarbij haar hele ziel en zaligheid in het wondermooie cellospel. Was Jacqueline du Pré in de jaren zestig nog normbepalend als cello soliste met betrekking tot dit werk van Elgar, zo heeft de jonge Emma deze middag een nieuwe trend gezet en mag zich hopelijk in de nabije toekomst scharen onder de andere grote cello solisten ter wereld.

Het orkest en celliste waren perfect op elkaar ingespeeld en gaven een uitvoering waarbij menigeen het niet droog hield, ondanks het kerkelijke dak boven het hoofd. Ultieme schoonheid en harmonie tot uiting gebracht in prachtige muziek, gezamenlijk neergezet door dirigent, solist en orkestleden, iets mooiers kan een mens zich niet wensen. Een welverdiende staande ovatie na afloop was dan ook het klinkklare bewijs.

Instemmend met Friedrich Nietzsche’s gezegde “Zonder muziek zou het leven een vergissing zijn”: deze geweldige middag in het Zandvoortse leven was volstrekt geen vergissing.